|
|
ALTINCI KISIM
Geçici Hükümler
GEÇİCİ
MADDE 1. – Anayasanın, halkoylaması sonucu, Türkiye Cumhuriyeti
Anayasası olarak kabul edildiğinin usulünce ilânı ile birlikte, halkoylaması
tarihindeki Millî Güvenlik Konseyi Başkanı ve Devlet Başkanı, Cumhurbaşkanı
sıfatını kazanarak, yedi yıllık bir dönem için, Anayasa ile Cumhurbaşkanına
tanınan görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır. 18 Eylül 1980
tarihinde Devlet Başkanı olarak içtiği and yürürlükte kalır. Yedi yıllık
sürenin sonunda Cumhurbaşkanlığı seçimi Anayasada öngörülen hükümlere
göre yapılır.
Cumhurbaşkanı, ilk genel seçimler sonucu Türkiye
Büyük Millet Meclisi toplanıp, Başkanlık Divanı oluşuncaya kadar, 12 Aralık
1980 gün ve 2356 sayılı Kanunla teşekkül etmiş olan Millî Güvenlik
Konseyinin Başkanlığını da yürütür.
İlk milletvekili genel seçimleri sonunda Türkiye
Büyük Millet Meclisi toplanıp göreve başlayıncaya kadar geçecek süre içinde,
Cumhurbaşkanlığının herhangi bir surette boşalması halinde, Millî Güvenlik
Konseyinin en kıdemli üyesi, Türkiye Büyük Millet Meclisi toplanıp
Anayasaya göre yeni Cumhurbaşkanını seçinceye kadar, Cumhurbaşkanına vekâlet
eder ve O’nun Anayasadaki bütün görevlerini yerine getirir ve yetkilerini
kullanır.
GEÇİCİ MADDE
2. – 12
Aralık 1980 gün ve 2356 sayılı Kanunla kuruluşu gösterilen Millî Güvenlik
Konseyi, Anayasaya dayalı olarak hazırlanacak Siyasî Partiler Kanunu ile Seçim
Kanununa göre yapılacak ilk genel seçimler sonucu Türkiye Büyük Millet
Meclisi toplanıp Başkanlık Divanını oluşturuncaya kadar 2324 sayılı
Anayasa Düzeni Hakkında Kanun ve 2485 sayılı Kurucu Meclis Hakkında
kanunlara göre görevlerini devam ettirir.
Anayasanın kabulünden sonra 2356 sayılı
Kanunun 3 üncü maddesindeki Millî Güvenlik Konseyi üyeliklerinden birisinin
herhangi bir nedenle boşalması halinde doldurulması usulüne ilişkin hüküm
uygulanmaz.
Türkiye Büyük Millet Meclisi toplanıp göreve
başladıktan sonra, Millî Güvenlik Konseyi, altı yıllık bir süre için
Cumhurbaşkanlığı Konseyi haline dönüşür ve Millî Güvenlik Konseyi üyeleri,
Cumhurbaşkanlığı Konseyi üyesi sıfatını alırlar. Millî Güvenlik
Konseyi üyesi olarak 18 Eylül 1980 tarihinde içtikleri and yürürlükte kalır.
Cumhurbaşkanlığı Konseyi üyeleri, Anayasada Türkiye Büyük Millet Meclisi
üyelerinin haiz bulundukları özlük hakları ile dokunulmazlığına sahip
olurlar. Altı yıllık süre sonunda Cumhurbaşkanlığı Konseyinin hukukî
varlığı sona erer.
Cumhurbaşkanlığı Konseyinin görevleri şunlardır
:
a) Türkiye Büyük Millet Meclisince kabul
edilerek Cumhurbaşkanlığına gönderilen, Anayasada yazılı temel hak ve hürriyetlere
ve ödevlere, lâiklik ilkesine, Atatürk inkılâplarının, millî güvenliğin
ve kamu düzeninin korunmasına, Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna,
milletlerarası andlaşmalara, dış ülkelere silahlı kuvvet gönderilmesine
ve yabancı kuvvetlerin Türkiye’ye kabulüne, olağanüstü yönetime, sıkıyönetim
ve savaş haline dair kanunlar ile Cumhurbaşkanınca gerekli görülen diğer
kanunları Cumhurbaşkanına tanınan onbeş günlük sürenin ilk on günü içinde
incelemek;
b) Cumhurbaşkanının istemi ve tespit edeceği
süre içinde :
Milletvekili genel seçimlerinin
yenilenmesine, olağanüstü yönetim yetkisinin kullanılmasına ve alınacak
tedbirlere, Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunun yönetim ve gözetimine, gençliğin
yetiştirilmesine ve Diyanet İşlerinin düzenlenmesine ilişkin konuları
incelemek ve görüş bildirmek;
c) Cumhurbaşkanının istemine göre, iç ve
dış güvenlik ile gerekli görülen diğer konularda inceleme ve araştırma
yapmak ve sonuçlarını Cumhurbaşkanına sunmak.
GEÇİCİ MADDE
3. –
Anayasaya göre yapılacak ilk milletvekili genel seçimi sonucunda Türkiye Büyük
Millet Meclisi toplanıp, Başkanlık Divanını oluşturması ile birlikte :
a) 27 Ekim 1980 gün ve 2324 sayılı Anayasa
Düzeni Hakkında Kanun,
b) 12 Aralık 1980 gün ve 2356 sayılı Millî
Güvenlik Konseyi Hakkında Kanun,
c) 29 Haziran 1981 gün ve 2485 sayılı
Kurucu Meclis Hakkında Kanun,
Yürürlükten kalkar ve Millî Güvenlik
Konseyi ile Danışma Meclisinin hukukî varlıkları sona erer.
GEÇİCİ MADDE
4. – (Mülga:
17.5.1987 tarihli 3361 ve 23.5.1987 tarihli 3376 numaralı kanunlar gereğince,
6 Eylül 1987 tarihinde yapılan halkoylaması sonucunda yürürlükten kalkmıştır.
Halkoylaması sonucunun yayımlandığı Resmî Gazete : 12.9.1987 -19572)
GEÇİCİ MADDE
5. – Yapılacak
ilk milletvekili genel seçimi sonucunun Yüksek Seçim Kurulunca ilânını
takip eden onuncu gün, Türkiye Büyük Millet Meclisi Ankara’da, Türkiye Büyük
Millet Meclisi binasında, saat 15.00’de kendiliğinden toplanır. Bu toplantıya
en yaşlı Milletvekili Başkanlık eder. Bu toplantıda milletvekilleri andiçerler.
GEÇİCİ MADDE
6. –
Anayasaya göre kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisinin toplantı ve çalışmaları
için kendi içtüzükleri yapılıncaya kadar, Millet Meclisinin 12 Eylül 1980
tarihinden önce yürürlükte olan İçtüzüğünün, Anayasaya aykırı
olmayan hükümleri uygulanır.
GEÇİCİ MADDE
7. – İlk
milletvekili genel seçimi sonunda, Türkiye Büyük Millet Meclisi toplanıp,
yeni Bakanlar Kurulu kuruluncaya kadar, iş başında olan Bakanlar Kurulunun görevi
devam eder.
GEÇİCİ MADDE
8. –
Anayasa ile kabul edilmiş olan yeni organ, kurum ve kurulların kuruluş, görev,
yetki ve işleyişleri ile ilgili kanunlarla, Anayasada konulması veya değiştirilmesi
öngörülen diğer kanunlar, Anayasanın kabulünden başlayarak Kurucu
Meclisin görev süresi içerisinde, bu süre içerisinde yetiştirilemeyenler,
seçimle gelen Türkiye Büyük Millet Meclisinin ilk toplantısını izleyen
bir yıl sonuna kadar çıkartılır.
GEÇİCİ MADDE
9. – İlk
genel seçimler sonucu toplanacak Türkiye Büyük Millet Meclisinin Başkanlık
Divanı kurulduktan sonra altı yıllık süre içinde yapılacak Anayasa değişikliklerini
Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisine geri gönderebilir. Bu
takdirde Türkiye Büyük Millet Meclisinin geri gönderilen Anayasa değişikliği
hakkındaki kanunu, aynen kabul edip tekrar Cumhurbaşkanına gönderebilmesi,
üye tamsayısının dörtte üç çoğunluğunun oyu ile mümkün olabilir.
GEÇİCİ MADDE
10. –
Mahallî idare seçimleri en geç Türkiye Büyük Millet Meclisinin ilk toplantısını
izleyen bir yıl içinde yapılır.
GEÇİCİ MADDE
11. –
Anayasanın halkoyu ile kabul edildiği tarihte Anayasa Mahkemesi asıl ve yedek
üyesi olanların kadroları ile görevleri devam eder. Bunlardan Anayasa
Mahkemesince belli görevlere seçilenlerin bu suretle kazanmış oldukları sıfatları
saklı kalır.
Anayasa Mahkemesi asıl üye sayısı onbire
ininceye kadar boşalan asıl üye kadrosuna, asıl ve yedek üye sayısı
toplamı onbeşe ininceye kadar da boşalan yedek üye kadrosuna seçim yapılmaz.
Anayasa Mahkemesinin yeni düzenlemeye intibakı sağlanıncaya kadar asıl üye
sayısının onbirden, asıl ve yedek üye sayıları toplamının onbeşden aşağı
düşmesi nedeniyle yapılacak seçimlerde bu Anayasanın kabul ettiği esasa ve
sıraya uyulur.
Anayasa Mahkemesi asıl üye sayısı onbire
ininceye kadar dava ve işlerde 22.4.1962 gün ve 44 sayılı Kanunun öngördüğü toplanma yeter sayısı
uygulanır.
GEÇİCİ MADDE
12. –
13.5.1981 gün ve 2461 sayılı Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanununun
geçici 1 inci maddesi uyarınca Yargıtay ve Danıştaydan Kurulun asıl ve
yedek üyeliğine; 1730 sayılı Yargıtay Kanununa 25.6.1981 gün ve 2483 sayılı
Kanunla eklenen geçici madde uyarınca
Cumhuriyet Başsavcılığı ile Cumhuriyet Başsavcıvekilliğine; 6.1.1982 gün
ve 2575 sayılı Danıştay Kanununun geçici 14 üncü maddesinin ikinci fıkrası
uyarınca Danıştay Başkanlığına, Başsavcılığına,
başkanvekilliklerine ve daire başkanlıklarına, Devlet Başkanınca seçilmiş
bulunanlar, seçildikleri dönem için bu görevlerine devam ederler.
6.1.1982 gün ve 2576 sayılı Kanunun geçici
maddelerinin idarî mahkemeler başkan ve üyeliklerine atamalara ilişkin hükümleri
de saklıdır.
GEÇİCİ MADDE
13. – Hâkimler
ve Savcılar Yüksek Kuruluna Yargıtaydan seçilmesi gereken bir asıl ve bir
yedek üyenin seçimleri Anayasanın yürürlüğe girdiği tarihi izleyen yirmi
gün içinde yapılır.
Seçilen üyeler göreve başlayıncaya kadar
Kurul, toplantı yeter sayısını oluşturacak yedek üyenin katılmasıyla çalışmalarını
yapar.
GEÇİCİ MADDE
14. –
Sendikaların gelirlerini Devlet bankalarında muhafaza etmelerine ilişkin yükümlülükleri,
Anayasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç iki yıl içinde
yerine getirilir.
GEÇİCİ MADDE
15. – 12
Eylül 1980 tarihinden, ilk genel seçimler sonucu toplanacak Türkiye Büyük
Millet Meclisinin Başkanlık Divanını oluşturuncaya kadar geçecek süre içinde,
yasama ve yürütme yetkilerini Türk milleti adına kullanan, 2356 sayılı
Kanunla kurulu Millî Güvenlik Konseyinin, bu Konseyin yönetimi döneminde
kurulmuş hükümetlerin, 2485 sayılı Kurucu Meclis Hakkında Kanunla görev
ifa eden Danışma Meclisinin her türlü karar ve tasarruflarından dolayı
haklarında cezaî, malî veya hukukî sorumluluk iddiası ileri sürülemez ve
bu maksatla herhangi bir yargı merciine başvurulamaz.
Bu karar ve tasarrufların idarece veya
yetkili kılınmış organ, merci ve görevlilerce uygulanmasından dolayı,
karar alanlar, tasarrufta bulunanlar ve uygulayanlar hakkında da yukarıdaki fıkra
hükümleri uygulanır.
(Son fıkra mülga: 3.10.2001-4709/34 md.)
GEÇİCİ MADDE
16. –
Anayasanın halkoylamasına ilişkin oy verme kütüğünde ve sandık
listesinde kaydı ve oy kullanma yeterliği bulunduğu halde hukukî veya fiilî
herhangi bir mazereti olmaksızın halkoylamasına katılmayanlar, Anayasanın
halkoylamasını takip eden beş yıl içinde yapılacak genel ve ara seçimleri
ile mahallî seçimlere ve diğer halkoylamalarına katılamazlar, seçimlerde
aday olamazlar.